Invisible children vakfı ve bu yardım vakfının mart ayında yayınlanan "Kony 2012" belgesel filminin amacına dair incelemeler ve bilinmesi gereken gözden kaçan ayrıntılara önce kısaca objektif ve sıkıcı, sonra her zamanki gibi subjektif bir şekilde bakacaz.
(Linkler yeni sekmede açılacak, gönül rahatlığıyla tıklatabiling.) Önce invisible children vakfı nedir, videonun içeriği ve bu videonun tüm dünyada ses getirmesinin nedenlerine bakıp, ardından amaçlarına göz atalım. Aradan geçen zaman, konuyla ilgili bir çok şeyi izleyip daha iyi anlama imkanı verdi tabii. Bu konuyu; daha sonra kesinlikle tekrar hatırlayacağımızı ve önemini o zaman kavramaktansa şimdi farketmenin doğru olduğunu düşünüyorum, nitekim; gelecekte çok geç olabilir.
invisible children;
2005’de aslında Afrika'daki LRA (Lord Resistance Army: :Tanrı’nın Direniş Ordusu) örgütünün yaptığı katliamlara dikkat çekmek için Jason Russell’ın hazırladığı bir videonun ismiyken, ilerleyen yıllarda bir yardım örgütü haline geldi. Jason Russell mevzusuna sonra geçecez. Invisible Children’ın şüphesiz en büyük hamlesi, şimdiye kadar LRA konusuna dikkat çekmek için onca video hazırlamasına rağmen, gündem yaratan Kony 2012 belgeseliydi.
Kony 2012;
Invisible Children’ın hazırladığı video, LRA örgütünün lideri Joseph Kony’nin durdurulması için farkındalık yaratmayı amaçladı. Onu farklı kılan en büyük şey; Uganda’ya askeri müdahalenin şart olduğu konusunda yönlendirici olması, öyleki; yaratılacak toplumsal farkındalık, siyasilerin olaya el atmasına neden olacağını ön görüyor. Burası önemli; video, ilk kez, halkın siyasi karar mekanizmasını askeri müdehaleye zorlama insiyatifini kendisinde görmesini istiyor. Yani; savaşa karar veren halk olacak.
Joseph Kony’nin yakalanması, videoya göre Kony’nin meşhur edilmesinden geçiyor.
Joseph Kony;
Uganda Hükümetinin 2005’te uluslararası ceza mahkemesine başvurmasıyla yakalanma kararı çıkarttığı, Lord Resistance Army gerilla grubunun lideri, bilenen en azılı çocuk istirmarcısı. Çocukları ordusuna katmak, ailelerini zorla öldürtmek, cinsel istismar, işkence nedeniyle aranıyor. 2006’dan bu yana ise kendisini gören yok.
Kony 2012’nin aldığı destek ve gördüğü tepkide tam burda başlıyor aslında. 2006’dan beri görülmeyen, eylemde bulunmayan bir gerilla lideri var ve Uganda Devlet Başkanının konu ile ilgili söyledikleri; "Uganda bir barış ülkesi, kony uganda da değil." Kony 2012’nin hazırlanış zamanlamasıda gayet ilginç; Uganda’da petrol izine rastlanmasından yaklaşık bikaç yıl sonrası. Invisble Children’ın Kony kampanyası 2011 in başlarına kadar gidiyor.
Invisible Children’ın Kony 2012 ile birlikte, kampanyaya destek için ilginç yöntemlere başvurması ve videodaki çelişkilerde milleti kıllandırdı tabii. visible children adındaki siber blogda yazanlar başta olmak üzere, çeşitli internet sitelerinde kampanyanın amacı ve tutarsızlığı sorgulanmaya başlandı. Ortaya çıkan dökümanlar, Kony 2012'nin göründüğünden çok daha farklı bir noktada olduğunu işaret ediyor gibi.
Vatevır;
Ugandalılar bu işe ne diyor, buda olayın diğer şeysi. Kony 2012’ye göre; askeri müdahaleye tüm ugandalılar; “ovv yeah dude, come and fuck lra” gibi yaklaşıyor. Lakin Uganda’da bu belgeselden sonra yaşananları gazetelerinden ve ugandalıların sosyal medyadan verdiği mesajlarla anlamak mümkün.
Özet; hiçbişey göründüğü gibi değil. Peki böyleyken neden bu kampanyada gösterilmek istenenler gerçeklerden farklı, buna bakmak lazım. Önce Kony 2012 mevzusundan başlayalım bakmaya...
Video’yu seslendiren ve yöneten Invisible Children kurucusu Jason Russell. Bu isim önemli, atın hafızaya. Çok sıkıldım amk gazeteci gibi konuşmaktan. Yeter bu kadar.
Kony 2012;
“Nothing is more powerful than an idea whose time has come”. Bencede zamanı gelmiş fikirlerden daha güçlü birşey yok. Ama zamanının gelmesi için beklenen bu fikir; Uganda’da işe yarar petrol rezervlerinin keşfedilmesinden 5 ay sonrası olmamalı.
Daily Monitor Uganda’nın en daşşaklı gazetesi; bol yorum katılarak servis edilen haberde özetle Uganda Dışişleri Bakanı Henry Okelle Oryem'in sözlerine bi bakmam lazım;
¨İçsavaş nedeniyle halkımız kırılırken, insanlar acı çekerken o kadar yalvardık, uluslararası camiayı göreve çağırdık, hatta Avrupa Birliği'ne barış kuvveti gönderin diye haber gönderdik, kimse bizi o zaman dikkate almadı, şimdi nelerin değiştiğinin farkındayız ama yinede Amerikan askerî yardımı ve asker sevk etmesini sevinçle karşılıyoruz, zira gerilla kuvvetlerine karşı direnecek gücü yitirmek üzereydik¨
Hani "sikeceksen sen sik" hesabı, ne desin. 23 yıldır iç savaşın yaşandığı memlekette, eğer fikri uygulamaktan daha güclü bir şey olmadığının anlaşıldığı vakit gelmişse, bu fikir sevap için değil menfaat içindir. Fikrin ne olduğuda malum ama açacaz ilerde.
Oğlu Gavin ve ona bırakmak istediği sevgi pıtırcığı dünyadan bahsettikten sonra, Gavin’e birinin fotoğrafını gösterip adını sormasıyla mevzuya giriş yapılır. Jacob, Russell’ın 10 yıl önce Uganda Gulu’da tanıştığı LRA’in zulmünden kaçan çocuklardan biridir. Yaşadıkları anlattırılır. Abisinin öldürülüşü vs.
Russell’ın 10 yıl önce Gulu'da ne işi vardı lan? Diye sorulacak olursa, cevap çok zor değil lakin o cevaba ulaşmak ve kesin olarak teyidetmek çok zor. Lakin biz buna misyoner faaliyetleri için; yani “yardım” için diyoruz. Şöyleki; theatlantic.com'daki şu haberi incelemek lazım, nitekim Russell’ın bundan hoşlaştığını sanmam.
Tam burda aklıma bi haber geldi lan, ne diycem; şimdi başlığı falan görüp olayın nerelere gideceğini zaten tahmin etmek mümkün ama zihinleri açmak için faydalı olacağını düşündüğüm bi mevzu daha var, derin nefes alıp bol bol düşünerek okunmalı aşağıdaki haberi;
Zaman’ın haberi; "Petrolü bulan Uganda, Türk yatırımcıları bekliyor." hemen ardından; "Okulu ve müteşebbisleriyle ülkedeki Türklerin varlığı, bu ülkede yatırım yapacak Türk girişimcileri, başka ülkelere göre şanslı kılıyor." Missionary falan demiştik demi, hı hı. Ne alakaysa aklıma geldi söyleyim dedim.
Devam;
Sağa sola Kony’yi ünlü yapmak için afiş asmaya koşuşturan hatunlarımız. Video’nun bu kısmı invisible children’ın açıkladığı, internetteki viral Kony eyleminin sokağa taşacağı 20 Nisan gününü temsil ediyordu. 20 Nisan'da ne oldu peki?
Heç bi sikim olmadı. Amerika da eylem için afişler duvarlarını buldu bazı şehirlerde ama avrupa şehirlerinde 20 Nisan abartıldığının aksine gayet sıradan bi gündü. Yani insanlarada hak vermek lazım; twitter’da Kony videosu tweetlemek seni cool gösterebilir elbet lakin mahalle bakkalının duvarına Kony 2012 posteri yapıştırmak; “bu kim amk?” diyecek olan Mehmet amcaya açıklaması gayet zor olduğundan pek yaklaşılmayan bi mevzu.
Yukarılarda bir yerde invisible children’ın eylem için hazırladığı dükkan'dan bahsetmiştik icstore.myshopify.com sitesinden Kony'yi ünlü yapmak için sepetinizi doldurabilirsiniz. Neler vardı markette; action kit, t shirt, posterler, bileklikler. "İnsanlık için, barış için, sevgi için bile olsa herşeyin bir bedeli var" diyor invisible children, hepsinin etiketi var. İşte tam burda, bunları alan über barışçılarının paraları nereye gidiyor? Sorusu akla geliyor tabiii. Buna sonra değinecez.
Jason’ın oğlu Gavin’in önüne Jacob ve Kony’nin birer fotoğraflarını koyup; "bak bu kötü adam, bak bu jacob, Joseph bunları ailelerinden çalıyor bla bla.." deyip yorumunu alması, bu videodaki en tartışılan mevzulardan biri oldu aslında. Biraz sonra şu olacak; "Gavin, Joseph kötü, ne yapılmalı?", "o durdurulmalı". yeah! bingo! Bunu bi çocuğa söylettiğinizde şüphesiz daha etkili. Kony’ye çocuk istirmarcısı demiştik değil mi? Jason’un bu yaptığı çocuk neyi oluyo tam olarak?
LRA’in yaptıkları etkileyici bir sunumla veriliyor; kesilmiş dudakları olan çocuklar, tüfek tutan çocuklar. Sayıları; 30 000. Burda önemli olan, tam olarak 30 000 kişi diye nitelenen LRA madurlarının, LRA'in gücü anlatılırken vurgulanıp gerilla gücü olarak yansıtılması. Jason bu 30 bin kişiyi, sonraları LRA'in gerilla kuvveti diye nitelesede, 100 kişi civarında olduğu bilinen LRA'in, hala eylemde olduğuna dair söylemi ve Kony’nin 6 yıldır ortalıkta olmadığını gözardı edip, hala katliamlar yaptığını savunması ilginç.
Aklıma ne geldi lan; Usame Bin Laden. Nasılda meşhurdu değil mi? 30 yıldır terörist olmasına rağmen, tüm dünyaca ünlü olması 11 eylül sonrasına rastlar. Hatta ilginçtir, öldürülüşüde Amerikan askerlerinin Afganistanda işini bitirip, fermuarını çekmesinden bi kaç yıl sonraya rastlar.
Hayat çok garip, vapurlan falan.
Ugandalı politikacılara söz verilmesi ihmal edilmez. Her ne pahasına olursa olsun, müdahalenin şart olduğu yönünde görüşlerini bildirir bu politikacılar. Tanıdık geldi mi bu tipler?
Russell, "...Eğer devlet durumu bilseydi mutlaka bişey yapardı. Bilmiyor, bu nedenle konuyu taşımalıyız." diye belirttikten hemen sonra; "Biz sorduk, BM’nin konuyla ilgili yapabilecek hiçbişeyi yokmuş." demeyi ihmal etmemesi önemli.
BM’nin görevinin; Amerikalı politikacıların etkisiyle başlatılacak Amerikan askeri müdahalesine atılması söz konusu. "BM diye bişey yok, olsada yapacak bişey yok." bu konu onları aşar mevzuusu.
Aklıma 1993 BM Barış Gücü Somali Operasyonu geldi bak şimdide. Şu hani Amerikalı askerlerin kıstırıldığı operasyon. Şuna yemin edebilirim; Somali'de o yıllarda yaşanan karışıklık çok daha büyükken bu müdahale BM tarafından yapılmıştı. Aktif bir içsavaş, öldürülmesi gereken bir isim. Şimdi ise durum basit, sınırlı sayıda yok olmak üzere bir güç ve belirli bir isim var. Şimdi buna rağmen, BM’yi boşver, bu Amerikanın işi demek nedendir amına koyim sorması ayıp?
Aklıma 1993 BM Barış Gücü Somali Operasyonu geldi bak şimdide. Şu hani Amerikalı askerlerin kıstırıldığı operasyon. Şuna yemin edebilirim; Somali'de o yıllarda yaşanan karışıklık çok daha büyükken bu müdahale BM tarafından yapılmıştı. Aktif bir içsavaş, öldürülmesi gereken bir isim. Şimdi ise durum basit, sınırlı sayıda yok olmak üzere bir güç ve belirli bir isim var. Şimdi buna rağmen, BM’yi boşver, bu Amerikanın işi demek nedendir amına koyim sorması ayıp?
Bu operasyonun oyunuda vardı, hikayeside yazıldı sonra filmi falanda yapıldı hatta. Delta Force’un en sevdiğim oyunuydu diyebilirim. Amerikan askerlerine çemkiren sivillerden 1,2,3,4 tane falan öldürebilirdiniz. 5. yi öldürdüğünüzde: mission failed.
"Çok öldürdün bilader, tamam sivil öldürebilirsin ama bu kadarda fazla amına koyim." der gibi tamda.
Devam edek neyse;
2011 yılında hız kazanan kampanya amaca doğru hızla ivmelendi, nitekim; Obama 2011 ekiminde 100 "danışman asker" gönderdi. Buradaki “danışmanlık” lafı enteresan. Görev tanımı, Uganda askerlerini eğitmek olarak açıklanıyor.
Neyse; filmde de zaten kampanyaya destek veren yüzlere yer veriliyor. Destek veren ünlüler arasında Justin Bieber’de var. Asıl kişiye gelmeden önce, bu kampayaya Türkiye'den de zamanında destekleyenler oldu, az olsada hala var. Hadi tamam Kony falan filanda, geyik gibi görünebilir önce; ulan hiç mi sormadın kendine sikik; Justin Bieber’le aynı mevzuya destek veriyorum, bir sorgulayım şunu?
Onu geçtim, George W. Bush? İnsanlık barışı için başlatıldığı öne sürülen bu kampayaya sen bunca yaşanan olaydan sonra, bu adamın insanlığa katkısını gözönüne alıp hiç yargılamadın mı?
"Lan? Bush? İnsanlık, barış? Masum çocukların katledilişi?"
"Lan? Bush? İnsanlık, barış? Masum çocukların katledilişi?"
Bak şimdi önemli mevzuya yaklaşıyorum;
Uganda Devlet Başkanı, Amama Mbabazi(adı çohoş) twitterdan basbas bağırıyor; "Kony, uganda’da değil. Uganda şu an bir barış ülkesi." Mbabazi bunu Russell ve invisible children’a twitterdan da dedi, konu ile ilgili haberlerde de belirtti. Russell ne cevap verdi? Hiç.
Parlak kolej çocuğu suretindeki avcılara mı inanacaksın, asıl kişiye mi? İşte tüm mesele bu. Ben o halde, bırakında; invisible children’ın amacını sorgulama hakkını kendimde bulayım.
Oryem Okello ile Mbabazi’nin söylemleri başta çelişki gibi duruyor lakin dikkatle incelendiğinde Okello’nun tırsakça konuştuğu anlaşılabilir. Karşında dünyaya karşı seni kullanan milyonlar var, sense söylediklerine kasıtlı olarak sadece Uganda gazetelerinde yer verilen dışişleri başkanısın. Hayat... pardon; menfaat... Ugandalının ne düşündüğünden çok Uganda'ya barış götürmeyen sesi çıkıyor yani.
Vatevır;
Efsane videomuz, bildiğiniz gibi “Bunu paylaşmayana kafam girsin.” gibisinden bir mesajla bitiyor. Videonun ardından yaşananlarda vahim. Yayından 2 – 3 hafta sonra Jason Russell mahallesinde çırılçıplak gezerek sağa sola küfredip aynı zamanda 31 çekerken görülüyor. Bunu gören bir şoför, polisi arıyor ve Jason mapusta. Sonrada psikolojik destek ünitesinde.
"Jason hazırladığı videoyu 80 milyon kişinin izleyeceğini tahmin bile edemezdi, bu yüzden bunalıma girdi."
Dişlerimi sıkıyorum espri yapmamak için amk. ama maalesef; buna kim inanır?
* Video’nun yaklaşık 10 dakikası, izleyenleri paylaşıma yönlendirmek için hazırlanmıştı,
* 2011'in başından bu yana politikacılarla kampanya hakkında görüşmeler Amerikan basınında yer almıştı,
* Kampanyaya destek veren ünlüler(ki hepsiyle Russell ayrı ayrı görüşmüştür), twitter hesaplarında Kony 2012 belgeselini çatır çatır paylaştı.
* kony2012.com'da video hakkında izlenme ve yorumlanma sayacı eklendi.
* kony2012.com'da video hakkında izlenme ve yorumlanma sayacı eklendi.
Sen hala dersen ki; “80 milyon kişinin izleyeceğini hesap edemedik.” götümle gülerim sana. Ki bu mevzudan bikaç hafta sonrada Kony 2012 belgeselinin devamı niteliğinde olan, part ii: beyond famous videosu paylaşıldı. Tutmadı.
Jason’ın soyunması, videoda çocuğuna yer vermesi, sık sık Ugandalı çocuğu arkadaşım diye vurgulaması, videoyu Facebook hesabından görüntülerle süslemesi ve soyunduktan sonra eşinin-arkadaşlarının yaptığı açıklamalar bizi bir tek yere götürüyor;
Bu video jason’un kişisel videosudur.
Öyle olmadığı aşikar. Bugün kim tek başına istediği için millerce uzakta bir savaş başlatmaya yeltenip, başarılı olabilir? Plan işliyor; yüzleri Jason ve arkadaşları olan bir özgürlük harekatına doğru hızla yol alınıyor. Parlağın haberi için buyrun burdan yakın.
Jason’ın evangelist olduğunu ve babasının Christian Youth Theater’ın kurucu olduğunu demişmiydim? Bizde de olsa ya; Müslüman Gençlik Tiyatrosu. Eheheh.
* Şu siteyi dikkatlice inceleyip anlamak lazım; missionariesofafrica.
2009’da Nijerya'da müslümanların keyif için öldürüldüğünden ben haberdar iken, invisible children’ın; Jason ve saz arkadaşlarının Nijerya'nın, N'sinden bahsetmemiş olmalarını düşünmek lazım.(ki artık katliam, yerini bombalamalara bıraktı devam ediyor)
Nijerya'da 2009'da sıradan bir gün;
2009’da Nijerya'da müslümanların keyif için öldürüldüğünden ben haberdar iken, invisible children’ın; Jason ve saz arkadaşlarının Nijerya'nın, N'sinden bahsetmemiş olmalarını düşünmek lazım.(ki artık katliam, yerini bombalamalara bıraktı devam ediyor)
Nijerya'da 2009'da sıradan bir gün;
Sokakları 3 yıldır hergün cesetlerle dolan bir ülke için yapılan hiçbir şey yokken; 6 yıldır ortalıkta görünmeyen ve fiilen bitmiş olan bir örgütün birden bire gündeme getirilmesiyle, kimlerin bu işte parmağının olduğunu tahmin etmek benim için zor değil. Jason o sıralar muhtemelen insanlık için uğraşmaya devam ettiğinden bundan haberi olmadı.
1994’te Ruanda BM’nin sikko yardımına muhtaç bırakıldı. Aşağıdaki fotoğrafı herkes bilir ama Ruanda'da herşeyini, tüm sevdiklerini kaybetmiş bir tutsi adama ait olduğunu pek bilen yoktur nedense. Ruanda'da petrol yok.
4 yıl önce Kenya’da inanılmaz bir dram yaşanırken haber sitelerinden seçmeler; (invisible children’dan konuyla ilgili bir bilgiye ulaşılamadı)
Kusura bakmayın ama, sikerim ben böyle dünya barışını. Beyaz adam her yerede beyazdır. M. Serdar Kuzuloğlu yazmıştı internet sitesinde:"Milyonlarca çocuğun bizden küçük bir isteği var"diye bir yazı; o çocuklar yalnızca 2012’de değil, yıllardır yardım istiyorlar ve o çocuklar, bi avuç işbirlikçi parlağın yardım için akıllarına bir sabah aniden geldiklerininde farkındalar. Şimdi buraya geçecez.
Yukardaki ibretlik haberinin kaynağı için şurdan; şurası.
Yukardaki ibretlik haberinin kaynağı için şurdan; şurası.
Bu yazıyı Kony mevzusunun sıcak olduğu zamanlarda, Jason henüz giyinikken yazacaktım aslında ama bazı şeyler engel olmuştu. Şimdi iyiki o zaman yazmamışım diyorum. Nitekim geçen sürede daha dikkatli izleme fırsatı oldu. özellikle Uganda’da kampanyanın etkilerini çok merak etmiştim. Beklediğime değdi.
Kony 2012’ye göre askeri müdahale için tüm Ugandalıların götünü bile verebileceği ima ediyordu lakin daily monitor’ün haberine bir bakak mı?
Bu haber, Kony 2012 belgeseli sonrası olayın iç yüzünü ele alan visiblechildren.tumblr.com’da da belirtildi. Invisible Children sanırım, 3-5 ugandalıyı kamera karşısında konuşturduğunda tüm dünyayı ikna edebileceğini düşündü diye tahmin ediyorum. Aşağıdaki kızımızda mevzu hakkında görüşlerini bildiriyor, olaya benim gibi bakmasada; en önemli ortak noktamız; Kony 2012 bir Amerikan silahlı kuvvetler harekatıdır.
Şimdi biraz düşünelim. Elimizdekiler; Nobel Dünya Barış Ödülü sahibi başkan, Irak ve Afganistan'a özgürlük için dalıp kısmen kamuoyunun tepkisini almış bir ülke.
9 yıl içinde 3. defa bir yere demokrasi götürmeyi aynı şekilde alenen yapabilir mi bu ülke? Yapamaz. Çeşitli cinliklere ihtiyacı var, invisible children ve kony 2012 bu cinliğin tam kendisi oluyor. Nasıl mı? savaş istemeyen bir kamuoyu varken, savaş için kamuoyunun desteğini alarak.
Anladın nı? Basit. Çok akıllılar. İlluminati'yi, subliminal mesajı, üçgeni, sex yazısını, yarrağı küreği filmlerde ve reklamlarda arama evladım, budur işte onların tamamı.
Invisible Children hakkında; visiblechildren.tumblr.com, guardian ve daily monitor’un dikkat çektiği bir konuda vakfın finansal yapısıydı. Kony 2012 kampanyası kapsamında elde edilen gelirlerin söz verilen yerlere gidip gitmeyeceği tartışıldı. Malum kampanyanın sitesinde göze sokulan "donate!" butonlarını şimdilik pas geçerek, örgütün 2011 finans raporuna bakalım.
Conside & Conside kimdir biliyong? Amerikalı dandirik şirketlerin finansal araştırmalar için başvurduğu bir finansal araştırma şirketi. Parasıyla yani. Us. Goverment imzalı hiçbirşey yok bu belgelerin hiçbirinde. Yani kendin yaz, altınada kendin imza at. Yeminli müşavirler, ama neye yemin ettiklerine bağlı.
Barbara Among’un bu mevzu hakkında daily monitorda uzun uzun yazıları varda, siktiret şimdi onları, şu var;
Barbara’ya 50 defa tweet attım, "Barbara caps alacam kaldır şu yumurtayı amk." diye ama ya bu kadın gerçekten yumurta, ya da google translate’den haberi yok. eheh.
Videoda yer sık sık yerverilen Kony için eylem paketi; action kit mevzusu var tabii birde.
“30 dolara, evet evet yanlış duymadınız yalnızca 30 dolara alacağınız action kit ile, sizde Afrika’daki mazbut çocuklara yardımda bulunabilir, kony’nin tutuklanması için katkı sağlayabilir, hatta dünyaya barış getirebilirsiniz.”
- Neden abi?
- Dünya daha güzel bir yer olsun istiyorum Mustafa, analar ağlamasın.
- Anlıyorum.
Buna benzer bi muhabbet işte. Ne diyeceksin? Bi yazı yazacam blogda, oku onu dedim. Kony bilekliğinin yarattığı cool duruşu ne yazık ki yerel yardım kuruluşlarının kampanyalarından elde etmek çok zor. O değilde, t shirtteki piramit mi lan?. Eheh.
Neyse;
Film’in yılına 2011 dedik demi lan? Invisible children’ın Uganda’ya müdahale fikrini fiilen gerçekleştirmeye başladığı yıl. Kony 2012’nin gündeme geldiği yıl. Hollywood’un klasik gaza getirme operasyonlarından farklı olarak bu film, tamamen duygu sömürüsü kullanıyor. Sonuç; Ugandalılar amerikanın adaletine muhtaç.
Filme bakalım biraz, izlemeyenler için önemli değil, nitekim bok gibi bi filmdir kendisi.
Geçelim şu filme;
Sudan’ın güneyinde (LRA’in etki olduğu bölgede) bir köy baskınıyla başlar ve ailesini öldürmeye zorlanan bir çocuğun durumu yansıtılır. İlk 10 saniyesinde adamın amına koyarlar bu dramatik görüntülerle.
Hapisten çıkıp evine dönen Sam, striptiz yapmayı bırakan, yeni bir iş bulan ve kendi deyimiyle artık isa’yı bulmuş olan karısına, striptizi bıraktığı için çocuğunun ve kaynanasının önünde sağlan bir güzel fırça çeker. Durumu o kadar vahimdir.
Kural dışı yaşayan Sam, “kötü” sayılabilecek ne varsa bünyesinde barındırıyordur. “Siktiğimin zencisi” sam için gayet sıradan bir hakarettir oysa. Kim der ki Sam, bu karede o küfrettiği ırka mensup insanlara yardıma gidecektir? Ooo shit. İnsanlık işte. Herşeyin üstünde. Yani en azından burdan çıkarılması gereken şey bu olsagerek.
Kural dışı yaşayan Sam, “kötü” sayılabilecek ne varsa bünyesinde barındırıyordur. “Siktiğimin zencisi” sam için gayet sıradan bir hakarettir oysa. Kim der ki Sam, bu karede o küfrettiği ırka mensup insanlara yardıma gidecektir? Ooo shit. İnsanlık işte. Herşeyin üstünde. Yani en azından burdan çıkarılması gereken şey bu olsagerek.
Sam’in başı, belaya girer; bir adamı öldürmüştür.(aslında ölmediği sonradan ortaya çıkar) Karısından yardım isteyen Sam, kendini kilisede bulur. Afrika'da misyoner faaliyetlerde bulunan Pastor Relling’in konuşasından ve çağrısından etkilenir, orada kutsal suya bandırılmaya karar verir. Suratındaki ifadeden; "ulan iyimi ettik buraya gelmekle amk." sonucunu çıkarmak zor değil.
Sam artık bir bebek gibi günahsızdır. Sudan’a gitmeye ve oradaki yardıma möhtaçlara yardım etmeye karar verir. İnşaat işlerinden anlayan sam, döndüğünde birde kilise yaptırır.
İç savaş bölgesine gönüllü olarak geçen sam, oradaki çocukların hayatını güzelleştirmek için elinden geleni yapar ve Uganda ulusal ordusuyla LRA'e karşı çatışmalara girer. Bir kilisede orda yapar.
Daha çok cabalaması gerekir Sam’in. Tek başına gücü yetmemektedir, inancını yitirmeye başlar. Para toplamak için elinden geleni yapmasına rağmen godamanlar tarafından ciddiye alınmaz.
Açalım bu kısmı;
Sam, istismar edilen çocuklar için kapı kapı gezerek; sadece insanlık dramını anlatarak onların hayatı için değişiklikler yapmayı kafa koyarak istediği karşılıksız yardımlar; her daim; “anlıyoruz, yapabilecek bişey yok”, “yeterince ciddi değil” gibi nedenlerle geri çevrilir. Yardım edenlerse daşşak yaparcasına yardım eder.
Tam burası, Kony 2012’de de altı çizilen; "bu dramdan kime bahsetsek siklenmedik, yapacak bişeyimiz yok dediler" temasına çok benziyor. Ulan sayısız ünlünün; twitter’da ya da haber bültenlerinin canlı yayınında desteklerini belirtmek için konuşanlara rağmen Russell’ın; "Bizi kimse siklemiyoooo :/ siz dünya halkının bu konuda duyarlı olması, herkesi harekete geçirecek." demesi bile, olayın asıl amacının duyarlı olmakta çok daha fazlası olduğunu gösteriyor. Daha açıklayıcı olsun; "Para falan tamam olum bizde, amacımız destek falan değil. Oraya adımımızı sözde insanlık için atıp, paranın amına koymaktır, buda bunca yaşananlardan sonra ancak ve ancak en güzel şekilde, halkın müdahale istemesiyle olur."
Sam’in tekrar savaş bölgesindeki çocuklara dair yaşadığı trajedi, iyice zıvanadan çıkmasına neden olur. 20-25 çocuğun, yakıldığına tanık olur.
Filmi izleyip, yorumlayan sevgi pıtırcıkları şunu pek sık demişlerdi; "yönetmen o kadar güzel işlemişki, hiç yorum katmadan gerçekleri göstermiş".
Ulan gözünü kulağını siktiğimin insanı; eşine snuff filmlerde rastlayamayacağın bir görsel var bu filmde. Yakılıp, kül olmuş çocuklar. 5-10 saniye ekranda kalan bu görüntüden sonra nasıl yönetmen yorum katmamış diyebilirsin sen ya? Yönetmenin çıkıp rol alması mı gerekir?
John Garang’ında ölüm haberinden sonra kendini iyice kaybeden Sam, barda demlendiği sırada yanına yanaşan biri kendisini tanır.
“Senin için afrikanın rambosu diyorlar..”
Bu muhabbet beni aldı, 24 yıl öncesine götürdü. Amerikan sinemasının yaşadığı en büyük ironiye doğru bi flashback yaptım. Harbi Rambo vardı demi? Rambo iii’te iğrenç pislik acımasız şerefsiz rus generalin baskısıyla ezilen mazlumları kurtarmak için Afganistan'a gitmişti.
Yıl oldu 2001; Laden 2001 belgeselini izledik; ünlendirilen başka bir terörist için ekim ayında Afganistan'a müdahale eden Amerika ve yıllardır sivil kayıplar veren bir ülke. Afganlar bu savaşı Rambo’daki "koooopıreyşın" diyen pis rus generale değişirlerdi, işte bundan eminim. Rambo'da makinalıyı sağlam kullanırdı.Hayat gerçekten çok garip lan.
Film biterken; "Joseph Kony ve LRA'in Kuzey Uganda'da terörist hükmü devam ediyor." demek ihmal edilmiyor; bariz bir yalandır.
Film biterken; "Joseph Kony ve LRA'in Kuzey Uganda'da terörist hükmü devam ediyor." demek ihmal edilmiyor; bariz bir yalandır.
Hani vardır ya; şimdi bilmem kim mezardan kalksa gelse ne der falan filan... Sadece dans ettikleri için(Wounded Knee), dağa taşa kuş ismi verdikleri için öldürülen kızılderililer kalksa gelse, sorsak; "Beyaz adam katliamcıları durdurmak için seferberlik ilan ediyor, ne düşünüyosunuz?" diye, ne derler acep?
Vay amk. lafını en son delikli demiri gördüğünde demişlerdi nitekim.
